VAI TRÒ CỦA TỔ CHỨC NÔNG DÂN TRONG NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH TẾ CỦA CÁC HỘ TRỒNG DÂU NUÔI TẰM TẠI HUYỆN VĂN CHẤN, TỈNH YÊN BÁI
Nghề trồng dâu nuôi tằm đã hình thành từ lâu và trở thành nghề truyền thống ở Việt Nam. Cùng với nhu cầu thị trường lớn cả trong và ngoài nước đã thúc đẩy ngành tơ tằm Việt Nam phát triển. Nước ta hiện nay có trên 32 tỉnh thành có nghề trồng dâu nuôi tằm với đa dạng quy mô sản xuất. Riêng tại Yên Bái, trồng dâu nuôi tằm được phổ biến ở Huyện Trấn Yên, Văn Yên và Văn Chấn. Nhằm làm tăng giá trị sản phẩm tơ tằm, đem lại hiệu quả kinh tế cho người dân, cần xây dựng được các liên kết trong chuỗi giá trị. Xuất phát từ yêu cầu đó, dự án Phát triển Nông thôn mới thông qua thiết lập mô hình các làng mẫu để nâng cao giá trị gia tăng cho tằm tơ tại Yên Bái đã được trung tâm Nông nghiệp Quốc tế Hàn Quốc Kopia tài trợ để phát ngành dâu tằm tơ tại Văn Chấn, Yên Bái.
Phát triển trồng dâu nuôi tằm tại xã Sơn Thịnh: Do nhu cầu nhu cầu về việc liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, các hộ thành lập HTX với số lượng thành viên và quy mô sản xuất tăng từng năm. Mỗi năm các hộ có thể nuôi 12 đến 13 lứa tằm với giá bán trung bình đạt 80.000 vnđ/kg kén tằm. Phần lớn các hộ có từ 7-8 nong/lần nuôi và sản lượng mỗi nong đạt 8-8,5kg.
Phát triển trồng dâu nuôi tằm tại xã Đồng Khê: THT dâu tằm tằm Đồng Khê được thành lập (11/2020), sau đó nâng cấp lên HTX (06/2021) với 19 thành viên. Diện tích trồng dâu trung bình mỗi hộ khoảng 3.231 m²/ hộ, sản lương kén mỗi nong đạt từ 8 -10 kg/nong, giá bán trung bình đạt 80.000 vnđ/kg kén tằm. Tại Đồng Khê, các hộ có quy mô chăn nuôi phần lớn từ 3-4 nong tằm/lứa.
Phát triển trồng dâu nuôi tằm tại Chấn Thịnh: HTX Môi trường Xanh Chấn Thịnh hiện có 70 thành viên tham gia, diện tích trồng dâu trung bình của mỗi hộ vào khoảng 4.094 m²/ hộ, sản lượng mỗi nong đạt 8-10kg kén, giá kén 80.000 VNĐ/kg. Do nhiều hộ tại Chấn Thịnh nuôi tằm nên quy mô chăn nuôi rất đa dạng, của các hộ từ 3-5 nong/lứa hoạc từ 10 nong/ lứa, trên 10 nong/lứa.
So sánh hiệu quả kinh tế của các hộ trong và ngoài HTX của trung bình một lứa tằm đã chứng minh giá trị của HTX mang lại: Hiện nay, tại Đồng Khê và Sơn Thịnh do quy mô chăn nuôi còn thấp và mới bắt đầu trồng dâu nuôi tằm. Chấn Thịnh là địa phương đã có nhiều năm kinh nghiệm trong trồng dâu nuôi tằm. HTX hiện nay đã liên kết với công ty Hoàng Mai, bao tiêu kén với giá 80.000 VNĐ/Kg. Trong khi đó giá kén chỉ đạt 70.000VNĐ/Kg khi bán cho tác nhân thu gom tại địa phương.
STT
Nội dung
Các hộ ngoài HTX
Các hộ trong HTX
Doanh thu
Sản lượng trung bình kén thu được mỗi lứa (kg/lứa).
48
50
Gía bán (vnd/kg)
70.000
80.000
Doanh thu (vnd/1.000m2/năm)
3.360.000
4.000.000
Chi phí
Chi phí NPK cho cây dâu
180.000
Thuốc diệt cỏ cho cây dâu
30.000
Chi phí công lao động
1.000.000
Chi phí tằm giống
400.000
Chi phí điện nước
100.000
Chi phí khác (Chi phí cố định của các đầu tư khác)
200.000
Tổng chi phí
1.910.000
Lợi nhuận
1.450.000
2.090.000
Khi tham gia HTX, các hộ đã nâng cao năng lực kiến thức về kỹ thuật sản xuất; thông tin giá kén trên thị trường; tính liên kết dọc giữa các hộ sản xuất trong HTX; khả năng tiếp cận các nguồn hỗ trợ từ chính sách cấp địa phương và trung ương; xây dựng các mối liên kết ngang của chuỗi giá trị dâu tằm.Nhìn chung các HTX đều đã bao tiêu sản phẩm của các thành viên trong HTX, bước đầu làm chủ được kỹ thuật sản xuất, các thành viên trong HTX thương xuyên trao đổi, chia sẻ kinh nhiệm sản xuất, trao đổi thông tin, xây dựng liên kết, HTX đã hình thành được chuỗi giá trị liên kết góp phần phát triển ngành trồng dâu nuôi tằm tại Văn Chấn phát triển bền vững.
Búp Cọ